Banka Botërore ka publikuar raportin e saj më të ri mbi ekonominë në rajonin Evropë dhe Azi Qendrore.
Sipas këtij raporti, ekonomia e Kosovës përjetoi një rimëkëmbje të fortë në 2021, mbështetur nga ringritja e kërkesës së brendshme dhe rritja rekorde e eksportit.
Tutje thuhet se inflacioni gjithashtu është intensifikuar, nxitur nga rritja e çmimeve të importit.
Megjithatë, bazuar në këto vlerësime, rritja ekonomike pritet të ngadalësohet në 3.9 për qind në vitin 2022.
Perspektiva afatmesme mbetet pozitive, por e ndikueshme nga rreziqet e shtuara, me rritjen e ndjeshme të presioneve inflacioniste nga lufta në Ukrainë.
Reformat e mëtejshme për të rritur konkurrueshmërinë do të ndihmonin në ruajtjen e momentumit të eksportit të Kosovës, thuhet mes tjerash.
Në këtë raport, specifikohen edhe sfidat me të cilat u përball Kosova gjatë 2021-ës sa i përket çështjes ekonomike financiare.
PBB-ja (Prodhimi i Brendshëm Bruto) e Kosovës u rrit me 9.1 për qind në vitin 2021 pas një tkurrjeje prej 5.3 për qind në 2020.
Rritja e PBB-së pritet të arrijë në 3.9 për qind në vitin 2022, por ka rreziqe të konsiderueshme.
Nga tremujori i dytë i 2021, vaksinimi thuhet se u përshpejtua dhe udhëtimet rifilluan, duke forcuar aktivitetin ekonomik. Por konsumi dhe eksportet e shërbimeve të drejtuara nga diaspora mbeten kyçe nxitësit e rritjes.
Investimi privat kontribuon gjithnjë e më shumë, por konsiston kryesisht në ndërtim, me derdhje të kufizuara të produktivitetit.
Pozitivisht, eksportet e mallrave u rritën ndjeshëm nga nivelet para pandemisë dhe, megjithatë ende të ulëta, janë një shenjë inkurajuese rritjes së sektorit privat.
Deficiti tregtar, megjithatë, mbetet i lartë, theksohet në këtë raport.
Po ashtu raporti specifikon edhe pjesëmarrjen e ulët të fuqisë punëtore, veçanërisht për gratë.
”Punësimi i grave u rrit me 14 për qind, por ende vetëm 16 për qind e grave të rritura ishin të punësuara në tremujorin e parë 2021. Pozitivisht, punësimi formal u rrit gjatë gjithë vitit 2021”.
Sfidë tjetër specifikohet edhe rritja e kostove të energjisë, siç theksohet ‘duke bërë presion mbi financat publike që nga fundi i vitit 2021, duke pasur parasysh cenueshmërinë e infrastrukturën e vjetëruar të gjenerimit të energjisë’.
Në këtë raport të Bankës Botërore, zënë vend edhe rritja e kredive, remitancat dhe investimet e huaja direkte, me një fiskale prej 3.2 për qind të PBB-së në vitin 2020, .
Kjo sipas raportit riktheu besimin dhe rriti kërkesën e brendshme, duke sjellë një prodhim real të jashtëzakonshëm prej 9.1 për qind rritje në vitin 2021.
Po ashtu specifikohet rritja e ndjeshme e tregtisë, megjithatë thuhet se bujqësia kontribuoi negativisht në rritje.
Sipas platformës së aplikacioneve të 2021, pjesëmarrja në fuqinë punëtore, punësimi u rrit vetëm për gratë (veçanërisht nën moshën 25 vjeç) ndërsa pak vërehet rënie për meshkujt. Megjithatë, punësimi i regjistruar në taksa u rrit me gati 10 për qind gjatë vitit 2021.
Varfëria vlerësohet të jetë ulur me rreth 4 pikë përqindje në vitin 2021 deri nën 20 për qind.
Inflacioni i çmimeve të konsumit u hodh nga 0.2 për qind në 2020 në 3.4 për qind në 2021, duke arritur në 7.5 për qind në shkurt 2022.
Çmimet e importit të energjisë, ushqimeve dhe mallrave nxitën inflacionin.
Eksportet e prodhimit u rritën pothuajse 70 për qind nga viti në vit.
Eksportet e shërbimeve më shumë se dyfish nga udhëtimet e diasporës u rikuperuan në vitin 2021, teksa remitancat gjithashtu u rritën me 26 për qind nga viti në vit.
Ushqimi dhe inflacioni i energjisë mund të prekë në mënyrë disproporcionale familjet më të cenueshme, pasi atyre u kushtojnë aksione të mëdha buxhetore artikujt. E po ashtu rritja e kostove të energjisë elektrike, mund të rrisë presionet fiskale.
