Rafaela Hajdini, një mësuese në shkollën shqiptare e drejtuar nga asociacioni “Iliria” në St. Louis, Missouri, SHBA, ndan “publikimin e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, për përpjekjet për të ruajtur identitetin kombëtar shqiptar, historinë, gjuhën, kulturën dhe traditat në St. Louis, Missouri, SHBA. Ky objektiv realizohet përmes mësimit të gjuhës dhe kulturës shqiptare, si dhe aktiviteteve patriotike dhe kulturore.
HISTORIA E SHKOLLËS SHQIPTARE TË ASOCIACIONIT “ILIRIA” NË ST. LOUIS
Me themelimin e Asociacionit “Iliria” në St. Louis, një nga qëllimet kryesore ishte të hapte një shkollë shqiptare ku fëmijët mund të mësojnë të flasin dhe të lexojnë gjuhën e tyre amtare. Të gjithë themeluesit dhe anëtarët kontribuan për të bërë këtë realitet. Kryetari dhe bordi i asociacionit kanë luajtur një rol të rëndësishëm në këtë përpjekje. Më datën 9 Gusht 2020, u zhvilluan zgjedhje për bordin e drejtorëve, dhe u zgjodhën 15 anëtarë: Pandeli Gaçe, Elona Dyshniku, Besian Gjika, Xhevat Dullovi, Aurel Bardho, Eneida Taçi, Arif Palloshi, Fazli Dullovi, Jovan Bello, Rafaela Hajdini, Ramadan Hajdini, Emiljo Zhupani, Anila Veizi, Nafi Halimi dhe Brahim Mehmetaj. Hapja e shkollës shqiptare në St. Louis ndodhi më 28 Gusht 2021. Të cituar nga fjalimi i kryetarit të Asociacionit “Iliria”, z. Pandeli Gaçe, në rastin e hapjes së shkollës së gjuhës shqipe në St. Louis, Missouri: “Të dashur fëmijë të vegjël, ju që jeni lulet e jetës sonë, ju brezat nderi i mësuesve dhe pjesëmarrësve në këtë ngjarje të rëndësishme, përshëndetje! Ne jemi këtu sot sepse gjuha jonë mëmë e shpirtit, gjuha e atdheut tonë të dashur, shqipe, na ka bashkuar! Kjo gjuhë e bekuar ka sjellë miqësitë tona të para, butësinë, gëzimin dhe habitjen tonë. Me të kemi shprehur dhimbjet, dëshirat dhe ëndrrat më të bukura dhe të guximshme të jetës sonë. Populli ynë ka trasmetuar legendat, mite, tregime, poezi dhe përralla epike të veta, dhe ka shkruar dhe na ka lënë historinë, pasuritë e kulturës dhe njohurisë, këto vlera të çmuara. Rruga e saj nuk është bërë aspak lehtë, megjithatë ajo ka mbijetuar shekujt e stupefaksionit dhe të trazirave. Kjo ka ndodhur sepse shumë shtypës kanë synuar dhe provuar të fikin gjuhën tonë, kanë mbyllur shkolla, kanë vrarë mësues, kanë djegur libra; kanë shkatërruar monumente, por populli kurrë nuk ka ndërruar gjuhën e tij. Sot, ajo mbetet një pasuri që pasuron kulturën globale, si një nga gjuhët më të vjetra të botës. Asociacioni “Iliria”, këtu në Saint Louis, që nga fillimet e veta, ka vënë hapjen e kësaj shkolle si një prioritet kryesor, për shkak të rëndësisë së saj dhe mbështetjes që Shtetet e Bashkuara ofrojnë për kulturën dhe edukatën e qytetarëve të saj. Të dashur fëmijë të vegjël, sot mund të ndiheni të vegjël, po ashtu siç ndiheshim ne kur ishim në moshën tuaj, por ju sjellni me vete një ngjarje që do të jetë historike dhe e vlefshme për ju dhe të gjithë shqiptarët në këtë rajon. Është për këtë arsye që këto zonja dhe zotërinj, të cilët i kanë dedikuar jetët e tyre mësimit, dijes dhe kulturës shqiptare, kanë ardhur për të na nderuar me praninë e tyre. Ne jemi thellësisht mirënjohës për këtë veprim të lavdishëm. Tani le të ju uroj një fillim të suksesshëm të kësaj shkolle, për të cilën shumë prindër shqiptarë dhe mësuesit tuaj të dashur, që kanë bërë gjithçka gati, kanë dhënë mbështetjen e tyre. Bashkë me ju, ata do të drejtojnë përpara zhvillimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare! Përshëndetje nga zemra, dhe ju uroj një vit shkollor të mrekullueshëm,” përfundoi z. Pandeli Gaçe.
FILLIMET E ORGANIZATËS PËR MËSIMIN E GJUHËS SHQIPE
Mësuesit e parë për shkollën ishin Rafaela Hajdini, Alda Kafasiz, dhe me ndihmën e Miranda Gaçes. Në fillim, u formuan dy klasa dhe ndaheshin sipas moshës. Mësimet mbaheshin çdo të shtunë për një orë. Mësimi zhvillohej brenda ndërtesës së asociacionit. Sensibilizimi i të gjithëve nuk ishte i lehtë për shkaqe të ndryshme, por me kalimin e kohës, sapo fëmijët filluan të shkruajnë dhe lexojnë në shqip, ata filluan të rrethohen nga fëmijë të tjerë. Më tej, mësuesit këshilluan prindërit që të komunikonin me fëmijët e tyre në shqip për t’i ekspozuar sa më shumë në gjuhën shqipe. Një vit më vonë, arritëm të përpilojmë programin mësimor. Kurrikula e përdorur është nga diaspora bashkë me tekste të tjera. Studentët nuk po mësojnë vetëm të flasin dhe të lexojnë, por theksohet edhe historia e gjuhës shqipe. Fillimisht, mësimi ishte i vështirë për shkak të mungesës së literaturës dhe burimeve të arsimit nga qeveria shqiptare. Me përpjekjet tona vetjake, bëjmë çfarë mundemi për misionin e furnizimit me libra; i kemi siguruar ato në mënyrë private dhe bazuar në këtë, unë marr mbi vete misionin me studentët.
SHQIPTARËT NË ST. LOUIS, MISSOURI
Komuniteti shqiptar në Missouri nuk është aq i madh sa në disa shtete të tjera amerikane, por është i rëndësishëm. Janë bërë dhe vazhdojnë të bëhen përpjekje për të ruajtur identitetin kombëtar të shqiptarëve në St. Louis. Si një asociacion, kemi takuar autoritetet shtetërore në St. Louis, të cilat ishin shumë bashkëpunuese. Ata na dhënë këshilla të dobishme dhe pajtoheshin për bashkëpunim për të siguruar që fëmijët, përveç anglishtes, të mësojnë dhe flasin gjuhën amtare shqipe.
KUSH ËSHTË MËSUESJA RAFAELA HAJDINI?
Unë jam bija më e madhe e Ramadan Hajdinit dhe Arjana Hajdinit. LINDUR në Korçë, Shqipëri, u largova nga Shqipëria me prindërit e mi në prill të vitit 1997. Tani punoj si mësuese për fëmijë me nevoja të veçanta në Distriktin e Shkollave Speciale të St. Louis. Punoj vullnetarisht si mësuese e gjuhës shqipe në asociacionin “Iliria”. Pasioni im për të mësuar fëmijët në gjuhën mëmëtare rrjedh nga prindërit e mi, të cilët gjithmonë flisnin dhe na mësonin gjuhën shqipe në ambientin tonë familjar. Qëllimi im është të ndaj traditat, kulturën dhe gjuhën shqipe të bukura nga brezi në brez, edhe pse jemi shumë milje larg atdhenë tonë të dashur. /DIELLI
