Delegacionet nga Ukraina dhe Rusia u takuan sy më sy në Stamboll, që sipas nikoqires së takimit, Turqisë, ishte rundi me më së shumti përparim deri më tani në procesin e paqes.
Ukraina gjatë këtij takimi tha se ka propozuar që të miratojë një status neutral në këmbim të garancive të sigurisë. Këto propozime janë prezantuar gjatë bisedimeve me Rusinë që u mbajtën të martën në Turqi, që nënkupton se Kievi nuk do t’i bashkohej NATO-s apo që në bazat e saj nuk do të vendoseshin ushtarë të aleancës së NATO-s, thanë negociatorët ukrainas.
Propozimet, që po ashtu përfshijnë një periudhë 15-vjeçare të konsultimeve për statusin e Gadishullit të aneksuar të Krimesë, do të mund të zbatoheshin vetëm në rastin të një armëpushimi të plotë, thanë negociatorët për gazetarët në Stamboll.
Propozimet janë më të detajuarat dhe më konkretet që Ukraina i ka paraqitur publikisht. Ato gjithashtu parashikojnë garanci të sigurinë në linjë me artikullin 5 të NATO-s, që është një klauzolë për mbrojtje kolektive.
Polonia, Izraeli, Turqia dhe Kanadaja mund të jenë garantuesit e mundshëm për këto propozime.
“Nëse ne arrijmë të konsolidojmë këto provizione kyçe, dhe për ne kjo është më e rëndësishmja, atëherë Ukraina do të jetë në pozitë që të rregullojë statusin aktual si një shtet që nuk është pjesë e bllokut dhe pa armë bërthamore, në formë të një neutraliteti të përhershëm”, tha negociatori Oleksander Chaly.
“Ne nuk do të lejojmë hapjen e bazave të huaja ushtarake në vendin tonë e as nuk do të vendosjen e kontingjenteve ushtarake në territorin tonë dhe nuk do të bëhemi pjesë e aleancave ushtarake-politike”, tha ai për televizionin kombëtar ukrainas.
“Stërvitjet ushtarake në territorin tonë do të mbahen me pëlqimin e shteteve garantuese”.
Sipas negociatorëve ukrainas, këto propozime janë të mjaftueshme që presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, dhe ai rus, Vladimir Putin, të takohen. Por, pala ukrainase tha se për këtë temë po pret përgjigjen e palës ruse.
Gjatë takimit në Stamboll, Ukraina kërkoi një marrëveshje armëpushimi, që nuk do të komprometonte territorin as sovranitetin e vendit.
Sipas nikoqires së këtij takimi, Turqisë, bisedimet në Stamboll shënojnë përparimin më të rëndësishëm në procesin e paqes deri më tani, deklaroi ministri i Jashtëm turk, Mevlut Cavusoglu.
Cavusoglu tha se Turqia mirëpret faktin që palët kanë arritur kompromis dhe gjuhë të përbashkët për një sërë çështjesh dhe se shpreson që lufuta të përfundojë sa më shpejt që të jetë e mundur.
Ai po ashtu tha se për “çështjet më të vështira” pritet të diskutohen midis ministrave të Jashtëm ukrainas dhe rusë në një takim tjetër, duke mos e përjashtuar mundësinë e një takimi mes presidentëve të dy shteteve.
Rundet e mëhershme të bisedimeve, si ato sy më sy, por edhe ato përmes formateve online, kanë dështuar të arrijnë ndonjë përparim.
Këto njoftime vijnë teksa zëvendësministri i Mbrojtjes së Rusisë, Alexander Fomin, tha se Rusia do të “zvogëlojë në mënyrë drastike” aktivitetin ushtarak jashtë Kievit dhe Çernihivit, ka raportuar agjencia ruse e lajmeve Tass.
