Lista e gjuhëve të huaja që mësohen në Universitetin e Harvardit në fillim të vitit iu shtua edhe gjuha shqipe. Ky zhvillim pasoi kërkesat e studentëve shqiptaro-amerikanë dhe mbështetjen e stafit shqiptaro-amerikan brenda administratës së universitetit.
Ky semestër shënon herën e dytë që ofrohet kursi i gjuhës shqipe në Harvard. Si lëndë zgjedhore në Departamentin e Gjuhëve dhe Qytetërimeve të Lindjes së Afërt, lënda është e disponueshme në nivelet fillestare, të mesme dhe të avancuara, në varësi të njohurive paraprake të studentëve.
Faton Limani, instruktor i kursit, shpjegon se studentët që zgjedhin të mësojnë gjuhën shqipe thellohen në më shumë sesa thjesht bazat e gjuhës. “Përveç mësimit të strukturës, gramatikës dhe morfologjisë së gjuhës, studentët praktikojnë edhe të folurin, të shkruarin dhe të lexuarit. Përtej këtyre aspekteve themelore, unë gjithashtu inkorporoj elemente të kulturës dhe historisë në kurrikulë. Çdo semestër, studentët krijojnë prezantime për tema të zgjedhura si historia e alfabetit të shqipes, historia e shqiptarëve, folklori, muzika, traditat e të tjera”, tha Limani për Zërin e Amerikës.
Nisma për përfshirjen e gjuhës shqipe në programin prestigjioz akademik të Harvardit u drejtua verën e kaluar nga studentja shqiptaro-amerikane Edona Çosovich. E lindur në Shtetet e Bashkuara nga prindër nga Mali i Zi, Edona është studente e Shkencave Politike. Në një intervistë për Zërin e Amerikës, ajo shprehu dëshirën e saj për të mësuar më shumë për trashëgiminë e saj si motivin e kërkesës së saj për të përfshirë shqipen në kurrikulë. “Mësimi i gjuhës është shumë i rëndësishëm për mua. Dua që fëmijët e mi të ardhshëm të flasin shqip. Por ka të bëjë edhe me të kuptuarit e kulturës dhe historisë sonë. Megjithëse jam me prejardhje shqiptare malazeze, nuk jam plotësisht në dijeni të të gjitha ngjarjeve historike në Shqipëri dhe Kosovë. Me çdo klasë fitoj më shumë njohuri”, tha ajo.
Klasat e gjuhës shqipe ka zgjedhur edhe Kevin Dervishi, student shqiptaro-amerikan me origjinë nga Tirana. Aktualisht po ndjek doktoraturën. në biologjinë e kancerit në Harvard. “Nuk i kam thënë ende familjes sime sepse dua t’i befasoj me shqipen e përmirësuar dhe duke qenë më afër komunitetit shqiptar. Një ditë, kur shqipja ime të jetë shumë më e mirë, do të ndaj atë që kam mësuar. Pres me padurim t’i befasoj,” tha ai. Kevin vërejti një përmirësim të dukshëm në aftësitë e tij të të folurit shqip që nga marrja e orëve. “Jam shumë i lumtur sepse kam harruar shumicën e shqipes si fëmijë, por tani mund ta praktikoj dhe ta flas sërish,” tha ai.
Për Çosovicin, ruajtja e gjuhës është çelësi për të mbajtur të forta lidhjet familjare. “Prindërit e mi janë shumë krenarë për mua. Ata gjithmonë kanë dashur që unë të jem pranë kulturës dhe familjes sonë. Kur je i lidhur me kulturën tënde, është më e lehtë të jesh pranë familjes. Kultura shqiptare thekson lidhjet familjare dhe lidhjet e komunitetit. Krenar janë edhe të afërmit e mi në Mal të Zi. Ata gjithmonë pyesin për mua. Jam shumë e lumtur”, ka thënë ajo.
Edona drejton edhe shoqatën e studentëve shqiptaro-amerikanë në Harvard. Aktualisht në Harvard janë 12 studentë shqiptaro-amerikanë. Ky rrjet shërben si një qendër informacioni për studentët e rinj shqiptarë që aspirojnë të studiojnë në universitet. “Kur u futa për herë të parë në program, takova studentë të tjerë shqiptarë që kishin vite këtu. Kam mësuar shumë prej tyre. Gjatë viteve, kam takuar dhe kam ndihmuar studentë të rinj shqiptarë. Jemi një komunitet që mbështesim njëri-tjetrin”, tha Kejvina Dervishi.
Ky është viti i parë që shqipja ofrohet si kurs në Harvard, me 5 studentë të regjistruar, 3 prej të cilëve janë shqiptaro-amerikanë. “Këta studentë ka të ngjarë të kthehen në vendet ose komunitetet e tyre pas diplomimit, ku mund të kenë një ndikim shumëdimensional. Ata qëndrojnë të informuar për Shqipërinë dhe shqiptarët në përgjithësi. Kjo mund të jetë shumë pozitive pasi ata mund të bëhen investitorë apo ambasadorë të mundshëm në vendet e tyre”, theksoi Limani.
Harvardi është i vetmi ndër universitetet prestigjioze të Amerikës që ofron gjuhën shqipe. Institucione të tjera, duke përfshirë Universitetin Shtetëror të Arizonës, Universitetin DePaul dhe Kolegjin Mercy në Nju Jork, ofrojnë gjithashtu kurse të gjuhës shqipe.
Limani inkurajon të gjithë shqiptarët në universitetet në të gjithë Shtetet e Bashkuara dhe më gjerë të eksplorojnë se si mund të iniciojnë një kurs të gjuhës shqipe ose një klub studentor të fokusuar në gjuhën dhe kulturën shqiptare në përgjithësi. Ai shtoi se synimi i tij është të krijojë një qendër për studimet shqipe në Universitetin e Harvardit, pasi interesi i studentëve për gjuhën shqipe rritet./VOA
